Jinekolojik SorunlarMenopoz Tedavisi

Menopozda Hormon Takviyesi Riskleri Nelerdir?

Menopozda Hormon Takviyesi Riskleri Nelerdir?

Hormon takviyesi

Kadınlarda yaşa bağlı olarak azalan kadınlık hormonlarının takviye edilmesine hormon takviye tedavisi denir. Genellikle menopozun kısa dönem semptomlarını ( ateş basması, terleme, rahatsız uyku ) ortadan kaldırmak için kullanılır.

Menopozda hormon takviye tedavisinin bazı riskleri vardır:

  1. Kısa vadeli riskler: Bazı kadınlarda hormon takviyesinin ardından

  • Olağan dışı vajinal akıntı
  • Kanama
  • Baş ağrısı
  • Bulantı
  • Sıvı retansiyonu ( birikimi )
  • Memelerde şişme gibi yan etkiler görüldüğü bildirilmiştir.

Menopozda hormon takviyesi kilo aldırıyor mu?

Hormon takviye tedavisi sonucunda yan etki olarak tedavinin kilo aldırdığını düşünen kadınlara da rastlanmış ancak araştırmalar bunun doğru olmadığını ortaya koymuştur. Menopoz sırasında kilo alınması olası bir durumdur. Fakat bunun nedeni hormon takviye tedavisi değil, yaşlanma ile birlikte metabolizmanın yavaşlaması durumudur. Muhtemeldir ki kilo alan kadınların da metabolizmaları yavaşlamış, fakat onlar eskisi gibi yemeye devam etmiş, fiziksel aktivitelerini ise artırma yoluna gitmemişlerdir. Bu durumda da kilo almaları kaçınılmaz olmuştur.

Menopozda hormon takviyesi riskleri ne zaman ortaya çıkar?

Hormon takviye tedavisi ile ilgili söz konusu kısa vadeli riskler ya da yararlar, tedaviyi takip eden haftalar ya da aylar içinde ortaya çıkar.

  1. Uzun vadeli riskler: Bu yan etkilerin ortaya çıkması genellikle hemen olmaz. Uzun vadeli risklerden bazıları şunlardır:

  • Kanser: Hormon takviye tedavisi sonrasında bazı kanser vakalarının arttığına dair kaygılar vardır. Östrojen hormonu, tek başına alındığı durumlarda, genellikle rahim mukozası ( endometrial ) kanseri riskini arttırır. Bu nedenle östrojen ile birlikte hastalara ( rahim mukozasındaki hücrelerin aşırı büyümesini engellemek amacıyla ) progestin de verilir. Bu durumda risk dramatik olarak dikkat çekici bir oranda azalır.

10 yıldan daha fazla hormon takviye tedavisi uygulanan kişilerde meme kanseri riskinin arttığını ileri süren çalışmalar bulunmaktadır. Kesin bir kanıt olmamasına rağmen, 2000 yılında sunulan iki yeni çalışmanın sonucu ile, tek başına uygulanan östrojen tedavisine nazaran “kombine hormon takviye tedavisinin” meme kanseri riskini artırdığı ortaya konmuştur.

İlk çalışmada NCI ( Ulusal Kanser Enstitüsü ), hormon takviye tedavisinin uygulandığı gruplarda, uygulanmayanlara oranla 4 kat fazla kanser vakası görüldüğünü açıklamıştır.

Hormon takviye tedavisinin her türünde 4 yıl ya da daha uzun süre tedavi uygulanan hastalar arasında risk artışı görülmemiştir.

İkinci çalışmada hormon takviye tedavisinin her 5 yıllık uygulamasında %24 oranında meme kanseri riskinin arttığı görülmüştür; oysa sadece östrojen tedavisinde bu riskin daha düşük ( %6 ) olduğu görülmüştür.

Ayrıca yapılan her iki çalışmanın sonucunda zayıf kadınlarda gerek östrojen tedavisinde gerekse hormon takviye tedavisinde bu tedavilere bağlı meme kanseri riskinin daha fazla arttığı gözlenmiştir. ( Normalde obezitenin meme kanseri için risk faktörü olduğu bilinirken zayıflığın da aynı şekilde bir risk faktörü olması ilginç bir bulgudur. )

Hormon Vakfı ve Endokrin Topluluğu’nun bir bölümü yapılan çalışmalardaki gerçek riskleri şöyle sıralamaktadır:

  • Menopoza bağlı yan etkileri ortadan kaldırmak için Östrojen Takviye Tedavisini 2 yıldan daha az süre gören bir kadında meme kanseri görülme olasılığı 10.000′de 1’dir. Hormon takviye tedavisinde ise oran 1.200′de 1′dir.
  • 10 yıl sadece östrojen takviye tedavisi uygulanan ortalama 50 yaşında bir kadında, normalde ( bu tedaviyi görmemesi halinde ) karşılaşmayacağı meme kanserine yakalanma riski 400′de 1 iken, hormon takviye tedavisinde 50′de 1′dir.
  • Meme Yoğunluğu: Östrojen ve progestinin birlikte kullanıldığı kombine hormon tedavisi, kadınların meme yoğunluğunu artırarak radyolojistin mamogramı değerlendirmelerini güçleştirir. Bu durumda kontrol ( izleme ) mamogramlarına veya meme biyopsisine gereksinim duyulur.

Meme yoğunluğundaki artış, mamogram verilerinde % 75 yoğunlukta doku bulunan 45yaş ve üzeri kadınlarda meme kanseri riskinin artması ile ilgili olarak da bir kaygı oluşturmaktadır. Ayrıca yine hormon takviye tedavisi ile meme yoğunluğunda görülen artışın, doğal şekilde yoğun memeli olmakla aynı riskleri oluşturup oluşturmadığı bilinmemektedir. NCI ( Ulusal Kanser Enstitüsü ), Menopoz Sonrası Östrojen/Progestin adlı çalışmadaki bilgilerden hareketle; kombine hormon tedavisi gören kadınlara ait mamogramların sonuçlarında %25, sadece östrojen tedavisi görenlerin mamogramlarının sonuçlarında ise %8 oranında meme yoğunluğunun arttığını gözlemlemiştir.

  • Kalp Hastalıkları: ( Yerleşik ) Kalp rahatsızlığı olan kadınlarla ilgili olarak 2001 yılında yapılan iki çalışmanın sonucu yayınlanmış ve hormon takviye tedavisinin kalp krizi açısından risk oluşturduğu, kalp krizi vakalarını artırdığı onaylanmıştır. AHA ( Amerika Sağlık Birliği ), hormon takviye tedavisinin uygulanmasını sadece ikinci kalp krizi riskini önlemek adına önermemektedir.

Ancak söz konusu çalışmalarda belirtilen kalp krizi ve ölüm risklerine karşın, kalp hastalığı olan kişilerde hormon takviye tedavisinin kesin olarak uygulanmaması gerektiğini gösteren yeterli kanıt yoktur. Ayrıca, kalp hastalığı varken hormon takviyesi tedavisinden memnun kalan kişiler tedavilerine devam edebilirler.

Halen uzmanlar bu konudaki çalışmaların net bir sonuca ulaşmasını beklemektedirler. Şimdilik, Amerikan Sağlık Birliği, kalp hastalıkları olan hastalarda hormon takviye tedavisinin uygulanmaması ve böylece kalp hastalıklarının ilerlemesinin önüne geçilmesi doğrultusunda yeterli kanıt olmadığı sonucuna varmıştır.

Etiketler
Daha Fazla Göster

Prof. Dr. Ateş Karateke

Görevi: İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakultesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Başkanı. Doğum yeri,Tarihi: Kayseri / Develi – 22 Agustos 1959 Medeni durumu: Evli, 2 çocuklu Yabancı dil: İngilizce Askerlik durumu: 1990-91 Gümüşsuyu Askeri Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlığı -- Devamını Oku

Benzer Konular