İdrar KaçırmaJinekolojik Sorunlar
İdrar Tutamama (İdrar Kaçırma) Belirtileri
İdrar Tutamama (İdrar Kaçırma) Belirtileri
İdrar tutamama diğer deyişleri ile idrar kaçırma, mesane kontrolünün olmaması çok sık görülebilen ve çoğunlukla kişinin utanç duyduğu bir problemdir. İdrar tutamamanın ne kadar şiddetli olduğu, kimi zaman kişi yalnızca öksürüp hapşırırsa dahi oluşabilecek idrar kaçırmaları, ani, önceden kişinin anlayamayacağı ve çok şiddetli bir idrara çıkma isteğine kadar farklı seviyelerde görülebilir. Kimi zaman kişinin idrara sıkışması o kadar şiddetli olur ki, hasta tuvalete kadar yetişemeyebilir.
Bu sorundan mustarip birçok insanın mevcut olmasına rağmen, idrar kaçırma, kadınlarda ilerleyen yaşın, çocuk doğurmanın ya da menopoz ardından oluşan hormonal değişimlerin doğal bir sonucu değildir. İdrar kaçırma, bazıları oldukça basit ve kişiye münhasır, bazıları ise daha komplike, birçok olası etkeni mevcut olan tıbbi bir problemdir. Şayet, hastanın günlük hayatını etkileyebilecek derecede mesane kontrol problemi yaşanıyor ise, derhal doktora başvurmalı, bu konuda tereddüt edilmemelidir. Birçok durumda, idrar kaçırma sorunu düzeltilebilir bir durumdur. Problem tümden düzeltilemese dahi, modern ürünler ve idrar tutamamanın tedavi yöntemleri rahatsızlığı ve sıkıntıyı gidermekte oldukça faydalıdır.
Belirtiler
İdrar kaçırma, mesaneden idrar depolamanın kontrol edilememe durumuna verilen isimdir. Bu problemin farklı şiddet seviyeleri mevcuttur. Kimi insanlarda sadece kimi zaman ufak miktarlarda idrar kaçırma ya da başka bir deyişle damlama olabilir. Kimi olgularda hastanın kıyafetleri oldukça yoğun bir şekilde ıslanabilir. Çok nadir olarak, idrar kaçırma problemi yaşama, hem üriner hem de gaz ve gaita tutamama yani, kontrollü olmayan bir biçimde dışkı kaçırma şeklinde görülebilir.
İdrar tutamama türleri aşağıdaki gibidir:
Stres Tipi İdrar Tutamama
Stres tipi idrar tutamama, hastanın mesanesine, öksürme, aksırma, hapşırma, gülme, egzersiz esnasında ya da ağır bir şey kaldırıldığında basınç stres uygulama halinde oluşabilecek bir idrar sızıntısıdır. Stres tipi idrar tutamama, mesanedeki büzücü kasların zayıf düştüğü durumlarda meydana gelir. Bu problem, özellikle, kişinin mesane torbası tamamına kadar dolu olduğunda fark edilir. Stres tipi idrar tutamama, en sık karşılaşılan idrar kaçırma tiplerinden biri olmaktadır. Çoğunlukla kadınlarda görülür. Gebelik, bebek doğurma ve menopoz sebeplerinden ötürü oluşan fiziksel değişiklikler ile stres tipi idrar kaçırma görülebilir.
Sıkışma Tipi İdrar Tutamama
Sıkışma tipi idrar tutamama durumlarında, aniden ve şiddetli bir şekilde hissedilen idrar yapma gereksinimi duyulur. Ve kontrol edilemeyen bir halde idrar kaçırma ile neticelenir. Hastanın mesane kasları kasılarak, tuvalete yetişebilmek için sadece birkaç saniye ile bir dakika arasında değişen bir süre kalacak şekilde kişiyi uyarır. Sıkışma tipi idrar tutamama tipinde, hasta çok sık idrara çıkma ihtiyacı hissedebilir. Hatta idrara çıkma ihtiyacı, gece birkaç kez uykunun bölünmesine sebep olabilmektedir. Sıkışma tipi idrar tutamama problemine sahip olan insanlarda, akan su sesi duyduklarında ya da çok az miktarda sıvı tükettiklerinde yoğun bir idrara çıkma ihtiyacı hissedilebilir. Oturur vaziyetten ayağa kalkmaya geçme aşamasında dahi idrar kaçırma görülebilir. Sıkışma tipi idrar tutamama idrar yolu enfeksiyonu ya da mesaneyi tahriş eden herhangi bir etkenle meydana gelebilir. Bunların yanında, bağırsak sorunlarından ya da multipl sklerozla ilişkili sinir sistemi sorunlarından, Parkinson hastalığından, Alzheimer hastalığından, felç ya da yaralanmalardan da ötürü meydana gelebilir. Sıkışma tipi idrar tutamamada, mesanenin çok fazla çalıştığı ki bu şu demektir: yani boşken dahi kasıldığı bilinmektedir. Esasen, sıkışma tipi idrar tutamama, genellikle, fazla aktif mesane olarak isimlendirilir.
Taşma Tipi İdrar Tutamama
Şayet sık ya da hep olarak idrar sızıntısı mevcut ise, bu, taşma tipi idrar tutamama sorununun mevcut olduğu manasına gelebilir. Bu hal, mesanenin tümden boşaltılamama halidir. Bu hal, taşmaya sebep olur. Taşma tipi idrar tutamama, kimi zaman hastada mesanesini tam olarak boşaltamadığı hissi uyandırabilir. İdrar yapmaya çalışıldığında, sadece çok küçük miktarlarda bir akıntı sağlamak mümkün olur. Bu idrar tutamama tipi mesanesi zarar görmüş ya da üretrası engellenmiş insanlarda karşılaşılabilir. Şeker hastalığından ötürü meydana gelen sinir hasarları da taşma tipi idrar tutamama sorununa sebep olabilir. Kimi ilaçlar, taşma tipi idrar tutamamaya yol açabilir, ya da bu konudaki riski artırabilir.
Karma İdrar Tutamama
Şayet, stres tipi idrar tutamama ve sıkışma tipi idrar tutamama gibi birden fazla idrar kaçırma türüne ait bulgular mevcut ise, bu kişide karma idrar tutamama olduğu manasına gelir. Karma idrar kaçırma durumunda, çoğunlukla söz konusu idrar tutamama tiplerinden biri diğerinden daha fazla rahatsızlık verici olabilir.
Fonksiyonel İdrar Tutamama
Birçok yaşlı yetişkin kişide, özellikle bakım evlerindeki hastalarda, sadece fiziksel ya da zihinsel bozukluklar tuvalete zamanında yetişmelerini engellediği için, idrar kaçırma meydana gelebilir. Mesela, ağır artritli hastalar tuvalete gidemediği için idrarını kaçırma durumunu yaşarlar. Alzheimer hastalığına sahip olan kişiler, kendilerini, tuvalete zamanında yetişecek şekilde ayarlayamayabilirler. Bu şekilde, idrar tutamama fonksiyonel idrar tutamama olarak geçer.
Gross Total İdrar Tutamama
Gross total idrar tutamama terimi ise, gece ve gündüz devamlı idrar sızıntısını ya da periyodik olarak büyük oranlarda idrar kaçırmayı ve kontrolsüz idrar sızıntısını ifade etmek adına kullanılır. Mesanenin idrar tutma potansiyeli bulunmamaktadır. Bazı kişiler, doğuştan anatomik kusurlar sebebi ile bu çeşitte bir idrar kaçırma ya da tutamama problemi yaşarlar. Bu idrar tutamama tipi, anatomik sebepler dışında omurilik zedelenmeleri ya da ameliyat esnasında meydana gelen üriner sistem hasarlarından oluşabilir. Vajina gibi, mesane ile yakın yapı arasındaki normal olmayan açıklık da yani fistül, gross total idrar tutamama tipine yol açabilir.
Sebepler
İdrar tutamama bir hastalık değildir. İdrar kaçırma bir semptomdur. Bu semptom, altta yatan ve genellikle tedavi edilebilir ve tedavi edilmesi gereken bir probleme ya da hastalığa işaret eder. Hastanede yapılacak detaylı bir inceleme sayesinde hastanın neden idrarını tutamadığı ve bunun arkasında yatan sebeplerin ne olduğu anlaşılabilecektir.
Mesaneyi Kontrol Edebilmenin Faydalı Noktaları
İdrar depolanırken, mesane kasları gevşektir. Dolayısı ile de genişleyebilir. Gevşemiş haldeki mesaneye, pelvik taban kasları artan kasılmaları sayesinde destek olur. Hastanın mesanesi ve pelvik taban kasları, idrarın herhangi bir sızıntıya mahal vermemesi için, mesanede kalması için birbirleriyle iletişim içindedirler. Mesane dolduğunda, beyne sinirsel uyarılar gönderir. Cevap olarak, doğru zamanda ve yerde, bu demek oluyor ki tuvalette pelvik taban kaslarını gevşetir. Bunun ardından mesane kasılır ve bu sayede idrarın üretra aracılığı ile bünyeden çıkışına yol açılır.
İstanbul’da; stres tipi idrar kaçırma, sıkışma tipi idrar kaçırma, aşırı aktif mesane sebebiyle idrar kaçırma, karışık tip idrar kaçırma, taşma tipi idrar kaçırma, fonksiyonel tip idrar kaçırma, refleks tip idrar kaçırma, geçici tip idrar kaçırma tanı ve tedavisi için Prof. Dr. Ateş KARATEKE ile iletişime geçebilirsiniz.