Çikolata Kisti (Endometriozis)Jinekolojik Sorunlar

Çikolata Kisti Ameliyatları Nasıl Yapılır?

Çikolata Kisti Ameliyatları Nasıl Yapılır?

Kadınların her ay düzenli olarak yaşadıkları adet kanamalarının geriye doğru karın boşluğuna akması kimi zaman görülebilen bir durumdur. Adet kanamasının geriye doğru akışı sırasında rahim içi tabakası (endometrium) hücrelerinin geçtikleri yerlere tutunarak karın boşluğunun herhangi bir noktasına örnek olarak yumurtalıklar, rahim üzeri, karın iç zarı vb. yerlere yerleşerek rahim iç tabakasında yaşanan adet kanamasını taklit ederler. Bu taklit sırasında yukarıda belirtilen yerlere yerleşebilen hücrelerin bir miktar koyu kahverengi kan şeklinde dökülmesine ve bu dökülen kanın sıvısının çikolataya benzetilmesinden dolayı bu tarz kistler çikolata kisti olarak adlandırılır.

Çikolata kistleri boyutlarına ve bulundukları yerdeki miktarlarına göre Evre 1, Evre 2, Evre 3 ve Evre 4 olarak adlandırılmaktadır. Evre 1 ve Evre 2 kistlerin daha ufak olduğu ve ağrının daha az hissedildiği dönemlerdir. Evre 3 ve Evre 4’te ise kistler 3 cm ile 4 cm’den daha büyüktürler, kadınlar bu evrelerde regl döneminde ya da cinsel birliktelik sırasında daha fazla ağrı hissederler ve şikâyetleri daha çok olur. Çikolata kisti ameliyatları iki şekilde yapılmaktadır. Bu ameliyatlardan ilki ve en çok tercih edileni kapalı ameliyat (laparoskopi) yöntemidir, diğer ameliyat şeklide açık ameliyattır ve bu yöntemde kesilme işlemi daha büyük olduğundan dolayı iyileşme süresi daha uzun olmakta ve günlük hayata alışma daha geç olmaktadır.

Çikolata kisti ameliyatlarında kapalı ameliyat yöntemi kullanılmasındaki sebepler ise 1 cm’lik kesik açılarak buradan kist olan bölgeye ulaşılmakta ve kistin içindeki sıvı boşaltılarak kist tamamen temizlenmeye çalışılmaktadır. Bu yöntem ile tedavi edilen kişi hem daha çabuk ayağa kalkar hem de daha rahat bir iyileşme süreci geçirir.

Ameliyat Yapılmadan Önce Kesin Tanı Nasıl Yapılır?

Çikolata kisti kendisini tipik olarak regl ağrılarının şiddetli geçmesi ve cinsel birlikteliğin ağrılarının artması şeklinde belli edebilir. Kimi zamanda gebe kalmaya çalışan fakat başarılı olamayan kadınların kontrolünde ultrason ve jinekoloji muayene ile rahatlıkla tespit edilebilir. Tespiti ile boyutu ve şekli belirlenen çikolata kistleri eğer 4 cm’den küçük ise gözlem yolu izlemeye alınır ve büyümesi devam ederse ameliyat yöntemine başvurulur.

Çikolata Kistinin Kesin Tedavisi Ameliyat Mıdır?

Çikolata kistinin belirlenmesi ile birlikte, yapılan incelemelerde öncelikle kistlerin boyutlarının ne kadar olduğu ameliyat yapılıp yapılmaması konusunda önemlidir. Çeşitli şekiller ile yapılan görüntülemelerde kistlerin boyutu 4 cm’nin altında ise ilaç tedavisi yöntemi ile gözlem altına alınır ve tedaviye bu şekilde devam edilir. Tedavi uygulanan kişinin şikayetlerinin artması ya da yapılan gözlemler sonucu uygulanan tedavi yöntemine karşılık kistler büyümeye devam etmekteyse (bu büyüme kimi kişilerde 10 cm’yi bulmaktadır) ameliyat yöntemi uygulanabilmektedir. Ameliyat yöntemi çikolata kisti tedavisinde kesin sonuçlar vermesine karşın kimi zaman kistin sağlıklı yumurtalıklardan ayrılmaması durumları ile de karşılaşılmaktadır. Tekrarlanan ameliyatlara karşı halen kisti bulunanlar için çocuk düşünülmemesi gibi durumlarda rahim ve yumurtalıkların alınması da gündeme gelebilir.

Çikolata Kisti Ameliyatı Kaç Şekilde Yapılır?

Çikolata kisti ameliyatları hasta kişinin ihtiyacına yönelik olarak değişmekte ve ikiye ayrılmaktadır. Bu ameliyatlar kapalı ameliyat (laparoskopi) ve açık ameliyat (laparotomi) olarak adlandırılır.

Kapalı Ameliyat (laparoskopi);

Kapalı ameliyat (laparoskopi) açık ameliyata oranla daha kolay ve daha fazla avantajı olan ameliyat çeşididir. Laparoskopi yöntemi kullanılarak yapılan operasyonlarda kistten temizlenen bölge hava ile temas etmez. Küçük bir kesik açılarak (yaklaşık 1 cm) yapılan operasyon buradan yapılarak bitirilir bu şekilde yapılan operasyonda hastanın iyileşme sürecini kısaltarak günlük faaliyetlerine daha hızlı bir şekilde dönmesine olanak sağlar. Ameliyat ile oluşan ağrılar azaltılırken hastanın iyileşme sürece hızlanmış olur. Bu gibi nedenlerden dolayı kist ameliyatlarında öncelikle laparoskopi yöntemi en çok tercih edilen yöntemdir. Kist ameliyatlarında önemli olan kistin içinin boşaltılması ve kistin bulunduğu yerden tamamen temizlenmesidir.

Laparoskopi yönteminde kistin bulunduğu yerden tamamen çıkarılması kolay olmayabilir. Bu operasyonlarda farklı yöntemlerde kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında en başarılı olan yöntem kistektomi yöntemidir ve bu yöntem dışındaki yöntemler kullanılması durumunda hastalığın 6 ay ile 12 ay arasında tekrarlama ihtimali doğmaktadır. Bu sebeple kullanılan yöntem ve sonrasında uygulanan ilaç tedavisi önem arz etmektedir. Bu tarz ameliyatlarda önemli olan bir diğer konu ise operasyonu yapan ekibin tecrübeli olması ve yumurtalıklara zarar vermeden operasyonlarını tamamlamasıdır. Operasyon sırasında yumurtalıklara verilebilecek zararlar doğurganlık açısından sıkıntılara yol açabilmektedir.

Açık Ameliyat (laparotomi);

Açık ameliyat yapılarak çikolata kistlerinin alınması yönteminde ise iyileşme daha uzun sürmekte ve günlük hayata dönüş bir daha sıkıntılı olabilmektedir. Açık ameliyat yöntemi ile alınan kistlerin bulunduğu bölgeye ulaşabilmek için açılacak olan kesi bölgesi temiz tutulmalı ve enfeksiyon ihtimaline karşı sürekli pansuman yapılması gerekebilir. Tabi açık ameliyatında bazı karın içi yapışıklıklarının açılmasında ya da kistlerin rahim duvarı arkasına saklanması durumlarında daha iyi bir temizlik yapılabilmesi söz konusudur. Sağlıklı yumurtalara zarar vermeden yapılacak bir ameliyatta hastanın kendisini ilerleyen zamanda daha iyi hissetmesine sebep olacaktır.

Tedavi Sırasında Karşılaşılacak Bazı Sorunlar;

Çikolata kisti tedavisinde erken tanı ve teşhis önemlidir ve kolay bir ultrason yöntemi ile çikolata kistlerinin boyutları ve bulunduğu yerler rahatlıkla belirlenebilir. Özellikle regl dönemlerini ağrılı geçiren ve cinsel birliktelik sırasında sorunlar yaşayan kadınlarda rastlanan ve bu tarz belirtiler ile kendini gösteren çikolata kistleri çeşitli boyutlarda olabilmektedir. Kimi zaman 3 cm ile 4 cm arasında olabilirken kimi zaman da 10 cm’ye kadar görülebilmektedir. 4 cm’den büyük olan çikolata kistleri kesinlikle ameliyatla alınmalı ve çikolata kistinin bulunduğu bölge tüm kistlerden temizlenmelidir. Kistlerin temizlenme işlemleri sırasında kullanılan operasyon yöntemi tüm kistlerin temizlenmesi ve üretkenliği sağlayan yumurtalıkların zarar görmemesi adına çok önemlidir. Kimi zaman tam olarak temizlenemeyen kistler aynı tekrardan acılı ve ağrılı bir döneme dönülmesine sebep olabilir. Bu sebepledir ki kimi kadınlarda doğum düşünülmemesi gibi durumlarda rahim ve yumurtalıkların alınması da tedavi içerisinde rastlanan durumlardandır.

Ameliyat Sonrası Cinsel İlişkinin Doğru Zamanı Nedir?

Çikolata kisti ameliyatları iki şekilde yapılmaktadır. Bunlar kapalı yöntem (laparoskopi) ve açık yöntem (laparotomi) olarak adlandırılmaktadır. Bunlarda kullanılan kapalı ameliyat yöntemi sadece 1 cm genişliğinde kesik açılarak yapılır ve iyileşmesi açık ameliyata göre daha kısa ve yatma sürece daha rahat geçer. İyileşme süreci ile birlikte yapılacak olan kontroller ile ameliyat yerinin iyileşmesi gözlemlenerek ameliyatı gerçekleştiren doktor tarafından cinsel ilişki ile ilgili gerekli bilgiyi öğrenebilirsiniz. Özelliklelaparoskopi yöntemi ile yapılan ameliyatlar sonrası cinsel ilişki 4 ile 5 hafta önerilmemektedir. Yine de daha doğru bilgileri verebilecek olan ameliyatı yapan doktordur.

Tedavi Olunmayan Çikolata Kistlerinin Riskleri Nelerdir?

Çikolata Kisti üreme çağında kadınların regl ağrılarının şiddetli geçmesine, cinsel birliktelikte ağrılar hissedilmesine ve çok sıklıkta görülmese de doğurganlığı etkilemesi ile kendini belli eden bir rahatsızlıktır. Bu tarz rahatsızlıklar kimi zaman şikayet üzerine gidilen bir muayene de kimi zamanda rutin bir kontrol sırasında doktorunuz tarafından fark edilebilir. Rahim içerisinde yer alan dokunun başka bir yere taşınarak bu bölgede gösterdiği davranış nedeniyle iltihaplı reaksiyon gösterebilmektedir. Her ay ağrılı bir şekilde görünen şiddetli ağrılar bu sebepten ortaya çıkmaktadır. Kanamayla birlikte oluşan kalıntılar bulundukları bölgelerdeki dokuları birbirine yapıştırarak ol açmaktadır. Meydana gelen bu yapı bozuklukları cinsel birliktelik sırasında oldukça sancı ve ağrı çekilmesine neden olabilir. Çikolata kisti rahatsızlıkları tedavi edilmez ise ilerleyen evrelerde kistlerin büyümesi ile birlikte yumurtaların kaybı ile birlikte kısırlıklara kadar varan sıkıntılar yaşatabilmektedir. Ağrılı geçen regl dönemlerinde ya da cinsel birlikteliğiniz sırasında acı hissediyorsanız mutlaka bir doktora danışmalısınız.

İstanbul’da, çikolata kisti (endometriozis) tanı ve tedavisi için Prof. Dr. Ateş Karateke ile iletişime geçebilirsiniz.

 

Etiketler
Daha Fazla Göster

Prof. Dr. Ateş Karateke

Görevi: İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakultesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Başkanı. Doğum yeri,Tarihi: Kayseri / Develi – 22 Agustos 1959 Medeni durumu: Evli, 2 çocuklu Yabancı dil: İngilizce Askerlik durumu: 1990-91 Gümüşsuyu Askeri Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlığı -- Devamını Oku

Benzer Konular