Yumurtalık Kistleri Tanısı Nasıl Koyulur ve Tedavi Edilir?
Yumurtalık ( over ) kistleri, rutin alt karın bölgesi ( pelvik ) muayeneleri ile belirlenir. Pelvik muayeneyi yaparken doktorların yumurtalıktaki kistin boyutlarını hissetmesi mümkündür. Yumurtalıktaki kist bulunduktan sonra, kistin;
- İçinin sıvı mı yoksa katı mı ( solid kitle ) olduğuna bakmak
- Boyutlarını ölçmek
- Yerini belirlemek
- Tipinin anlaşılmasını sağlamak
- Sıvı ya da anormal yapılar içerip içermediğini görmek için ultrasonografiye başvurulur.
Kistin birkaç ay içinde küçülüp küçülmeyeceği “bekle ve gör” yöntemi ile anlaşılabilir. Bünyenin sık sık kist yaptığı durumlarda, doğum kontrol hapı ile yumurtlamanın durdurulması sağlanır. Böylece keseciklerin ( folikül ) oluşması ve bu keseciklerin kistlere dönüşmesi önlenebilir.
Bazen kistin “bekle ve gör” yöntemi süresince ( birkaç âdet döneminden sonra ) hala kaybolmadığı, giderek büyüdüğü ve daha çok acı verdiği ve zamanla fonksiyonel kist görüntüsünden uzaklaştığı görülür. Bu durumda ilave testler ve işlemlerle kisti daha yakından incelemek gerekebilir.
Kanda CA-125 adlı maddeyi aramak, yumurtalık kanseri riskini belirlemek için kullanılan etkili yöntemlerden biridir. Çünkü yumurtalık kanseri olan kadınlarda CA-125 adlı maddenin miktarı artar. Ancak bu testin genellikle yumurtalık kanseri riski yüksek olan hastalarda kullanılması önerilir. Çünkü kanda CA-125 aramak tek başına yumurtalık kanseri tanısı için yeterli değildir. Bazen yumurtalık kanserlerinde testlerle belirlenemeyecek kadar az oranda CA-125 üretilebilirken bazen de kanseröz olmayan hastalıklarda da CA-125 artış gösterebilir.
Ultrason yöntemi ile bakılıp küçük olduğu görülen iyi huylu ( selimur ) kistlerde laparoskopi uygulanabilir. Laparoskopi genel anestezi altında gerçekleşen ve hastaneye yatarak uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntem doktorun hem üreme organlarını daha yakından incelemesine hem de hasta genel anestezi altında iken kistlerin kanseröz olup olmadığına dair testler yapmasına imkan verir.
Laparoskopi, göbeğin üst ya da alt tarafında açılan küçük bir kesiden teleskop işlevi gören bir aygıtın karın boşluğuna doğru içeri sokulması şeklinde gerçekleşir. Laparoskopi ile kist incelendiğinde elde edilen bulgular sonucunda iki şekilde hareket edilir:
- Eğer kist hem selim huylu hem de küçükse, tüylerin başladığı bölgede açılan küçük bir kesiden çıkarılabilir.
- Eğer kist küçük bir kesiden çıkarılamayacak kadar büyükse, Laparotomi adı verilen başka bir işlem uygulanır. Laparotomi yöntemi ile karında kistin çıkarılması için daha büyük bir kesi açılır. Genel anestezinin etkisi devam ederken hemen kistin kanseröz olup olmadığına bakılır. Eğer kist test sonuçlarında kanseröz olarak görülmüş ise; etkilenmiş olması muhtemel olan ( yumurtalık, döl yolu, rahim ya da lenf düğümleri gibi ) diğer dokular da alınır.
İstanbul’da myom/yumurtalık kisti/over kisti tanı ve tedavisi için Prof. Dr. Ateş KARATEKE ile iletişime geçebilirsiniz.
