Kadınlarda üreme döneminde rahimde oluşan iyi huylu tümörlerin yani miyomların çıkarıldığı miyomektomi ameliyatı, kadının rahminin korunarak miyomların çıkarılmasını sağlar. Miyomlar çoğu kadında belirti vermeden gelişme gösterebilir. Ancak bazı miyomlar kadınlarda ağrıya, şiddetli ve düzensiz adet kanamalarına, gebe kalamamaya, çevredeki dokulara baskıya neden olarak kabızlık ve idrar sorunlarına neden olabilir. Bu kadınların günlük yaşamını olumsuz etkileyecek derecede olabilir. Bu durumda ameliyat yapılarak miyomların çıkarılması gerekebilir. Miyom çıkarma için farklı yöntemler bulunmaktadır. Bunlar kadının çocuk yapma isteğine, yaşına, miyomların konumuna, büyüklüğüne, sayısına göre değerlendirilir. Özellikle çocuk yapma planı olan, rahminin alınmasını istemeyen ve miyomları kısırlığa neden olan kadınlara miyomektomi ameliyatı tavsiye edilir.
Miyomların her ne kadar kısırlık ve gebelikle ilişkisi kesin değildir. Bazı kadınlar miyomu olmasına rağmen, gebe kalmakta ve gebeliğini devam ettirmekte sorun yaşamazlar. Ancak bazı kadınlar gebe kalamadıkları gibi, gebe kaldıklarında düşük sorunu yaşarlar. Miyomu olan ve gebelik konusunda bu tür sorunlar yaşamış olan kadınlar, mutlaka değerlendirilerek miyom tedavisi yapılmalıdır. Çünkü rahim içinde yerleşen submukozal miyomların kısırlığa neden olduğu ve mutlaka alınması gerektiği hakkında bilgiler bulunmaktadır. Bunun dışında rahim duvarında gelişen ya da rahim dışına şişkinlik yapan duvar içi miyomlarda ve rahim dışında büyüyen miyomlardaki kısırlık etkisi kesin değildir.
Miyomektomi ameliyatı geçiren hastalar daha sonra genellikle hamile kalabilir. Fakat ameliyat sonrasında belirlenen doğurganlık oranları değişkenlik göstermektedir. Çalışmalarda ameliyat sonrasında gebe kalmaya çalışan kadınların genellikle başarılı olduğu belirlenmiştir.
Miyomektomi ameliyatının riskleri nelerdir?
Bu ameliyatının çok düşük bir oranda riski bulunmaktadır. Fakat bu konuda cerrahın deneyimi risklerin azaltılması için önemlidir.
Aşırı kan kaybı: Rahim yapı itibarıyla kan damarları ağıyla örülüdür. Buradaki miyomlar kendileri için kan akışını sağlamak adına yeni kan damarlarının büyümesini stimule eder. Bu nedenle miyomektomi ameliyatında aşırı kanama olasılığına karşı bazı önlemler alınmalıdır. Bunların arasında rahim damarlarındaki akışı bloke etmek, miyomların etrafına ilaç enjekte edip kan damarlarının sıkışmasını sağlamak bulunmaktadır.
Yara dokusu: Miyomların çıkarılması için, rahme yapılan kesiler adezyona yani ameliyattan sonra gelişen yapışıklıklara neden olabilir. Gelişen adezyonlar rahim içinde döllenmiş olan yumurtanın gelişimini bloke edebilir. Fakat bu nadiren gelişen bir durumdur. Rahim dışında olanlar ise, yakınlarda olan yapılara karışarak bloke olan tüpler ya da bağırsak düğümlenmesi gibi sonuçlara neden olabilir.
Yeni miyomların gelişimi: Miyomektomi ameliyatı rahimde yeni miyomların gelişimine engel olamaz. Ameliyat sırasında görünmeyen küçük miyomlar daha sonra büyüyerek, miyom semptomlarının oluşmasına neden olabilir. Kadının rahmi yerinde olduktan sonra, her zaman miyom gelişimi olabilir. Ancak tek bir miyomu olan kadınların, sayıca fazla miyomu olan kadınlara göre yeniden miyom gelişimi olmayabilir. Kadında yeniden miyom oluştuğunda, miyomektomi ameliyatı yapılabileceği gibi, histerektomi ya da diğer yöntemler uygulanabilir.
Doğum komplikasyonları: Daha önceden miyomektomi ameliyatı geçirmiş olan kadınlarda, doğumda bazı komplikasyonlar gelişebilir. Ameliyat sırasında doktor rahim duvarına derin bir kesi yapmak zorunda kaldıysa, doğum sırasında rahmin yırtılmasını önlemek için, sezaryen yapılmak zorunda kalınır.
Rahmin yapısını yeniden düzenleme olanaksızlığı: Ameliyatlarda miyomların çıkarılması için doktor bir boşluk bırakıp kas duvarını kesmek zorunda kalabilir. Bunun kapatılması için, bölgeye kat kat dikiş yapılması gerekir. Bu durumda kanama ciddi olursa ya da rahim yeniden düzenlenemediğinde rahmin alınması gerekli olabilir.
Miyomektomi ameliyatının risklerinin azaltılması için hangi önlemler alınabilir?
Demir takviyesi ve multivitamin almak: Kadınlarda şiddetli adet kanaması nedeniyle demir eksikliği varsa, ameliyattan önce doktorunun önerdiği demir ilaçlarını kullanmalıdır.
Hormon tedavisinin uygulanması: Kadınlarda oluşan aneminin düzeltilmesi için, ameliyattan önce hormon tedavisi uygulanabilir. Menstrual kanamanın durdurulması ya da azaltılması için, GnRH agonist, hormon tedavisi ya da doğum kontrol hapı tedavisi uygulanabilir. GnRH agonistleri vücutta östrojen ve progesteron üretimini bloke ederek, adet kanamasını durdurur. Bu sayede vücudun hemoglobin ve demir depo etmesini sağlar.
Miyomların küçültülmesi için tedavi uygulanması: Kadına uygulanacak bazı hormon tedavileri rahmin ve miyomların küçülmesini sağlar. Bu etki doktorun miyom çıkarma ameliyatında daha küçük yatay bir kesi yapmasına ve açık ameliyat yerine kapalı ameliyat uygulamasına olanak verir. Bu etkiler ameliyattan önce hastanın kullanacağı ilaçlarla sağlanır. İlaçların kesilmesiyle etkiler sona erer.
Miyom çıkarma ameliyatına nasıl hazırlanılır?
Hastalar ameliyattan önce 8 saat süreyle herhangi bir şey yememelidir. Ameliyata mide boş olarak girilmelidir. İlaç kullanan hastalar bunun için doktoruna danışmalıdır. Hastanın ameliyattan önce damarlarda pıhtılaşmayı önleyecek özel bir çorap giymesi gerekebilir. Hastanın karın bölgesi temizlenerek, tıraş edilir. Anestezi uygulaması ameliyata girmeden önce yapılabilir.
Miyom çıkarma ameliyatındaki cerrahi yaklaşımlar
Cerrah hastadaki miyomun büyüklüğüne ve tipine bağlı olarak, cerrahi yaklaşımlardan birini tercih edebilir.
Abdominal miyomektomi: Bu uygulamada açık abdominal kesiyle rahme ulaşılır ve miyomlar alınır.
Laparoskopik miyomektomi: Hastada birkaç tane küçük kesi yapılarak, özel aletlerle miyomlar alınır.
Histeroskopik miyomektomi: Bu uygulamada özel aletlerle vajinal yoldan rahim ağzına ve rahme ulaşılarak, miyomlar çıkarılır.
Abdominal miyomektomi (Laparatomi) nasıl uygulanır?
Bu uygulama genel anesteziyle yapılır. Hastaya yapılan 1-2 dikey ya da yatay kesiyle rahim boşluğuna ulaşılır. Yapılan dikey kesi, karnın ortasından itibaren göbeğin altında kasık kemiğine doğru uzanır. Bu rahme ulaşmak için büyük kolaylık sağlarken, kanama oranını azaltır. Bu rahmin 16 haftalık gebelik gibi büyümüş olması halinde, özellikle tercih edilebilir. Ayrıca miyomun rahim ve pelvik duvar arasındaki bağ dokusunda olması durumunda dikey kesi tercih edilir. Yatay kesi yapılacağında, bu kasık kemiği üstünde yapılır. Bu kesi doğal cilt çizgileri gibi olduğundan, yara izi ince olup, az miktarda ağrıya neden olur. Fakat bu şekilde yapılan kesiyle pelvise ulaşım zor olur.
Ameliyat sırasında doktor rahmi görsel olarak görebilir, miyomları elle inceleyebilir. Rahimde olan miyoma uygun kesi açar. Miyomu aletlerle rahim dokusundan çıkarır. En son olarak rahmi onarır. Hasta anestezi etkileri geçinceye kadar gözlem altında tutulur. Ağrılar için morfin gibi ilaçlar kullanılır. Hastaneden çıkan hastalar ağrıları için, ağızdan ilaç alırlar. Hastanın hemen yürümesi için çalışmalar yapılır. Bu post operatif komplikasyon riskini azaltır. Hastaların 6 hafta kadar ağır işlerden, cinsel ilişkiden, araç kullanmaktan ve tampon kullanımından kaçınması gerekir. Abdominal miyomektomi ameliyatından sonra, hastanın 2-3 gün hastanede kalması gerekir. İyileşme süresi ise, 4-6 haftada olur.
Laparoskopik miyomektomi nasıl yapılır?
Bu uygulamada hastanın göbek deliğinden kesi yapılır. Bu bölgeden abdomen karbondioksit gazıyla karın şişirilir. Laparoskop pelvik boşluğa yerleştirilerek, yumurtalık, rahim ve diğer pelvik organlar görüntülenir. Daha sonra abdominal duvara küçük kesiler yapılarak, operasyon gerçekleştirilir. Rahim duvarındaki küçük kesiden ya da vajinadaki küçük kesiden miyom çıkarılır.
Histeroskopik miyomektomi nasıl yapılır?
Genellikle submukozal miyomların yani rahim boşluğundakileri tedavi etmek için, bu yöntem önerilir. Hastaya genel ya da spinal anestezi altında yapılan işlemde, vajinadan rezektoskop denilen alet sokulur. Alette bulunan tüp, çevreye bir sıvı salar. Bu rahim boşluğunu genişletir. Böylece rahim duvarları incelenebilir. Aletle miyomlar parçalanarak çıkarılır. Rahim bir sıvıyla yıkanarak temizlenir.
İstanbul’da myom/yumurtalık kisti/over kisti tanı ve tedavisi için Prof. Dr. Ateş KARATEKE ile iletişime geçebilirsiniz.
