5 Soruda Normal Doğumun İdrar Kaçırma Riskini Arttırması
İdrar kaçırma sorunu, normal doğum yapmış kadınlarda daha yaygın olarak görülen bir sorundur. Gebelik haftaları ilerledikçe rahim büyür, mesaneye baskı yapar. Bu sebeple sık sık tuvalet ihtiyacı ortaya çıkar. Normal olarak hapşırma, öksürme veya buna benzer reflekslerde mesane aşağı doğru itilmektedir. Ancak altta bulunan kas dokusu mesanenin çok fazla aşağı itilmesini önler. Bu sayede idrar kaçırma sorunu önlenmiş olur. Normal doğum anında bu mesane sabitleyici kaslar, hasar görebilir. Bu sebeple de doğum ardından idrar kaçırma sorunları görülebilir.
1. İdrar kaçırma nedir?
İdrar kaçırma, kişinin hayat kalitesini oldukça düşürebilen bir sorundur. 10 kadından 5′inde görülebilen idrar kaçırma, aslında oldukça yaygın görülebilen bir sorun olmasına rağmen hastalar bu konu için doktora gitmekten çekinirler. İdrar kaçırma sorunu, erken evrelerinde oldukça kolay bir şekilde tedavi edilirken, ilerlediği taktirde cerrahi müdahale dahi gerektirebilir. İdrar kaçırma, bir anda gelen tuvalet ihtiyacı ve tuvalete yetişememe şeklinde kendini gösterir.
Erkeklerde de görülebilen bu hastalık, genellikle ani reflekslerle ortaya çıkar. Öksürme, hapşırma, gülme, ayağa kalkma anında idrar kaçırma meydana gelebilir. Hayat kalitesini düşüren ve kişinin özgüvenini kırabilen bu sorun, kadınlarda çeşitli sebeplerden dolayı daha fazla görülmektedir. Tıbbi litaretürde idrar kaçırma, Üriner Inkontinans olarak adlandırılır.
İdrar kaçırma sorunu olan kişiler zaman kaybetmeden doktora başvurmalıdır. Ufak egzersizler ve basit hayat tarzı değişiklikleri ile giderilebilecek olan bu sorun, geç kalındığında cerrahi operasyonlarla çözülmektedir. Ancak idrar kaçırma sorunu, yalnızca bir hastalıktan ya da kaslardan kaynaklanmaz. Gebelikle idrar kaçırma da gebeler arasında oldukça yaygın görülen bir durumdur. Normal olan idrar kaçırma problemi ile farklıdır.
2. Gebelikte idrar kaçırma
Gebe anne adayları, idrar kaçırma problemleri ile oldukça sık karşılaşır. Fakat gebeler dahi bu sorundan bahsetmekten çekinirler. Fakat böyle bir sorun mevcut ise, normal olarak görülmemeli ve doktora bu sorundan bahsedilmelidir. Gebelikte meydana gelen idrar kaçırma, bir sağlık problemidir. Gebelikte yaygın olarak görülmesi sebebiyle normal olarak kabul edilmemelidir. Gebelik sonrası idrar kaçırma sorunu kendiliğinden ortadan kalkabilir. Ancak bazı annelerde sorun doğum sonrası da devam edebilir.
Urge inkontinans(sıkışma inkontinansı): Bu idrar kaçırma tipinde, kişi tuvalete yetişemez. Kimi zaman mesane duvarı, idrar yolu enfeksiyonları sonucunda etkilenir. Bu sebeple de urge inkontinans problemi oluşabilir. Ancak bu tip idrar kaçırma sorunu olan kişilerde genellikle bir sebep yoktur.
Stres inkontinans: Bu idrar kaçırma tipinde ise, refleksler dolayısı ile idrar kaçırılır. Öksürme, aksırma, gülme, egzersiz yapma gibi karın içi basınç artırıcı durumlar, idrar kaçırmaya yol açar. Mesane ve idrar yolu ( üretra ) arasında yer alan sfinkterin fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremez. Bu sebeple idrar kaçırma meydana gelir.
Gebelik sürecince böbrekten geçen ve süzülen kanın oranı artış gösterir. Bundan dolayı da kişi, daha çok idrar oranına sahip olur. Bu durumda da gebe, kısa aralıklarla tuvalete gitme ihtiyacı duyar veya aniden idrara sıkışır. Genişlemiş olan rahim, idrar torbasını yukarıya ve geriye olmak üzere iter. Bunun dışında gebelik döneminde salgılanan progesteron hormonu da artmaktadır. Progesteron hormonunun artması mesane ve idrar yolu ( üretra ) arasında bulunan sfinkterin gevşemesine yol açar. Hamilelik sürecinde idrar yolları enfeksiyonlarına yakalanma riski daha fazladır. Bu sebeple de mesane duvarı daha duyarlı hale gelir.
İdrar kaçırma problemlerine:
- Çok sayıda doğum yapmış olmak
- İri bebek doğurmak
- Müdahaleli doğum yapmış olmak
- Normal doğum yapmış olmak
- Mesaneyi kontrol eden sinirlerde hasar olması
- Üretra ve mesanenin gebelik döneminde hasar görmesi,
- Epizyotomi,
- Kabızlık
- Aşırı kilolu olmak
- Amfizem, astım, kronik bronşit gibi akciğer hastalıkları yol açabilir.
3. Normal doğum ve idrar kaçırma
İdrar kaçırma problemi, kadınların daha fazla uğraştığı bir sorundur. Buna sebep olan olan da bir çok faktör vardır. Bunlar:
- Yapılan doğum sayısı,
- Zor olan normal doğum,
- Menopoz,
- Vajinal operasyonlar,
- Aşırı kilo,
- Sigara kullanımı olarak sayılabilir.
Bu sebepten dolayı kadınlar idrar kaçırma sorunları ciddiye almalıdır. Normal doğumda idrar kaçırma riski, sezaryen doğuma göre daha fazla olmaktadır. Bundan dolayı sezaryen doğumu, normal doğuma tercih eden birçok anne adayı bulunur. Fakat normal doğum yapmak, illa ki idrar kaçırma sorununa yol açacak, şeklinde bir kural bulunmamaktadır.
İdrar kaçırma problemi olan gebelerin, bu sorunu yaşamasının bir çok sebebi vardır. Gebelik haftaları ilerledikçe rahim büyür, mesaneye baskı yapar. Bu sebeple sık sık tuvalet ihtiyacı ortaya çıkar. Normal olarakhapşırma, öksürme veya buna benzer reflekslerde mesane aşağı doğru itilmektedir. Ancak altta bulunan kas dokusu mesanenin çok fazla aşağı itilmesini önler. Bu sayede idrar kaçırma sorunu önlenmiş olur. Normal doğum anında bu mesane sabitleyici kaslar, hasar görebilir. Bu sebeple de doğum ardından idrar kaçırma sorunları görülebilir.
Kadınlar bu sorundan utanmamaları ve doktora gitmeli oldukça önemlidir. İdrar kaçırma basit yöntemlerle tedavi edilebilen bir sorundur. Doktora giderken:
idrar kaçırmanın gün içinde ne kadar sıklıkta olduğu,
yoğunluğun nasıl olduğu,
özellikle ne zamanlar çoğaldığı kaydedilmeli ve doktor ile paylaşılmalıdır.
Bu sayede idrar kaçırma tipi için daha doğru bir tanı konabilir. Özellikle doğum ardından kas yırtılmaları meydana gelebilir ve idrar kaçırma sorunun görülmesi olası hale gelir.
4. İdrar kaçıran annelerin tedavisi
İdrar kaçırma sorunu olan anne adaylarına ilk olarak idrar kültürü ve antibiyogram yapılır. Bu testler ile anne adayının idrar yollarında bir enfeksiyon olup olmadığı öğrenilir. Şayet enfeksiyon mevcut ise tedavisi antibiyotikler ile yapılır. Hamilelik döneminde çeşitli fizyolojik değişiklikler yaşanır. Bu değişiklikler dolayısı ile doğum yapıldıktan sonraki 6. haftada bu tetkitlerin yapılması önerilebilir. Ancak gebelikte idrar kaçırma sorunu oldukça şiddetli yaşanıyorsa, gene tedavi doğum sonrasına ertelenir. Gebelikte cerrahi müdahale önerilmez. Hamilelik döneminde kilo almak da idrar kaçırma sorununa yol açabilir. Gebelik ardından bu kiloların verilmesi ile idrar kaçırma sorunu da çözülmüş olacaktır. Ancak doğumdan sonra idrar kaçırma sorunu düzelmemişse ve testlerde bu idrar kaçırmanın bir enfeksiyon neticesi olmadığı anlaşılırsa kişiye klinik ve laboratuvar testler yapılır. Bunların sonuçlarına göre idrar kaçırma tipi tespit edilir ve en uygun tedavi yöntemi belirlenir. Şayet hafif idrar kaçırma problemini mevcut ise ilk önerilecek tedavi ”kegel egzersizi” olmaktadır.
Kegel egzersizi idrar kaçırma problemlerini oldukça azaltan, çok etkili bir tedavi yöntemidir. Perine kaslarının güçlendirilmesi amaçlanır. Ancak bu egzersize rağmen sorun düzelmemiş ise, 20-30 dakikada tamamlanan ve hastanede yatmaya gerek olmayan bir cerrahi müdahale yapılabilir.
5. İdrar kaçırma problemi olan anneler ne zaman doktora başvurmalıdır?
Doğumun yapılmasından 6 hafta sonra annenin idrar kaçırma sorunları devam ediyorsa, mutlaka doktora başvurmalıdır. İdrar kaçırmanın hangi sebepten oluştuğunu öğrenmek, tedavi için şarttır.
