Menopozda Bitkisel Çözümler
Günümüzde birçok bitkisel ürünle ilgili olarak, menopoz semptomlarını giderdiklerine dair iddialar ortaya atılmaktadır. Ancak bu ürünlerin kullanımında,
- İlaçları denetleyen yetkili idari sistem tarafından düzenlenmedikleri için kesin bir tedavi yöntemi olup olmadıklarının bilinememesi
- Resmi ve rakamsal olarak tedavideki başarı oranlarına ulaşılamaması
- Sağlık sigortası tarafından karşılanmadıkları için zamanla masraflı olmaları gibi nedenlerle sıkıntılar yaşanmaktadır.
Menopozla ilgili olarak her türlü bitkisel tedavi konusunda önce doktorlarla konuşulması gerekir. Çünkü tedavi olmak amacıyla kullanılan bir bitki tam tersi etkiler oluşturup hastanın vücuduna zararlar verebilir. Örneğin menopozla ilgili kullanılan bir bitki, hastanın bir başka hastalıkla ilgili kullandığı ilaçla zararlı etkileşimlere girebilir.
Bitkisel ürünler elbette ki tamamıyla faydasız değildir. Bazı bitkisel ürünlerin bazı durumlarda tedaviye yardımcı oldukları görülmektedir. Örneğin; içerdikleri yüksek yoğunluklu sebze hormonları ( fitoöstrojenler ) sayesinde soya ve soya ürünleri, östrojen benzeri aktivite gösterirler. Böylece hormon takviye tedavisinin etkilerine benzer etkiler oluşturarak menopoz dönemi semptomlarını gidermede yardımcı olurlar.
Ayrıca;
- Ginseng
- Karayılan otu ( Siyah Cohosh )
- Melek otu ( Dong quai )
- Gece mumu ( Evening primrose ) gibi bitkiler de menopoz semptomları ile ilgileri bakımından güvenlilik ve etkinlik bağlamında araştırmalara konu olmaktadır.
ACOG ( Amerikan Doğum Uzmanları Koleji ), menopoz tedavisi için en popüler alternatif ürünler açısından aşağıdaki ilkeleri yayınlamıştır:
-
Fasulye ve özellikle soya fasulyesinde bulunan bitkisel östrojenler (Soya ve Isoflavonlar ): Günde yaklaşık 50 gram soya proteini alımı, 2 yıl ya da daha kısa süre ile kısa dönemde ateş basmalarını önleyip ve gece terlemelerini giderebilir. Ayrıca daha uzun süreli kullanımlarda, ( soya proteini ) kolesterol ve kemikler bakımından da yararlı olabilir.
Soya ve isoflavon ürünleri fazla tüketildiğinde östrojenle etkileşime girip, östrojenle ilgili meme kanseri olan kadınlara zarar verebilir.
-
St. John’s wort: 2 yıl ya da daha az süreli olarak günde 1.2 mg’dan daha düşük dozlarda kullanıldığında, kadınlarda hafif ve orta şiddette depresyonun tedavisinde yardımcı olabilir.
Ancak güneşe karşı cildin duyarlılığını arttırıyor oluşuna ve diğer antidepresanlarla etkileşime girme ihtimaline dikkat edilmelidir.
-
Karayılan otu ( Siyah Cohosh ): 6 ay ya da daha az süreli kullanımı ateş basmalarının önlenmesinde ve gece terlemelerinin tedavisinde yardımcı olabilir. Güvenilir bir bitkisel üründür. Ancak şu ana dek dokuz aydan uzun süreli çalışmalar yapılmadığından geniş kapsamlı sonuçlar alınmamıştır.
-
Hayıt meyvesi ( Chasteberry ): Keşiş biberi, Hint baharatı, yabani ağaç biberi olarak da bilinir. Memede etkin olan doğal prolaktini baskı altında tutabilmesi nedeni ile genellikle meme ağrısı olan hastaların şikayetlerini gidermek ve âdet öncesi sendromları ( öfke, baş ağrısı, memede şişlik ) önlemek için kullanılır. Menopoz geçiren kadınlara yönelik etkileri noktasında çok az çalışma vardır.
-
Gece mumu ( Evening primrose ): Bu bitkide gamma-linolenik asit bakımından zengin tohumlar vardır. Bazı uzmanlar bu ürünün kusursuz besleyici nitelikte olduğuna inanır.
Gece mumu kapsülleri,
- Meme ağrısı
- Mesane semptomları
- Menopozla ilgili semptomlar için kullanılır. Ancak faydalı olduklarına dair çok fazla kanıt yoktur.
-
Melek otu ( Dong quai ): Ateş basmalarını azaltmak için kullanılması önerilir. Ancak yapılan bir çalışmada plasebodan daha iyi olmadığı görülmüştür. Potansiyel olarak toksik olan bu bitki, kanı inceltir ve aşırı kanamaya neden olur. Ayrıca güneşe karşı duyarlılığı arttıran ve deri kanseri riskini yükselten bileşenler içerdiği düşünülmektedir.
-
Kedi otu ( Valerian root ): Kedi otu bitkisi, sakinleştirici özelliği dolayısıyla uykuya dalmaya yardımcı olması için kullanılır. Ancak bu bitkiye ait ürünlerin kullanılması ilaç üretim standartlarını belirleyen ABD Farmakopi’si tarafından onaylanmamaktadır. Ayrıca bu bitki kullanılırken aniden bırakılmasının, kalp sorunlarına ve sabuklamaya neden olduğu bildirilmiştir.
-
Ginseng: Ginseng türlerinden Sibirya ginsengi, Kore ginsengi, kırmızı ve beyaz Amerikan ginsengi gibi birçoğunun stresi gidermede ve bağışıklığı arttırmada faydalı olduğu, ancak ateş basmalarını gidermediği sadece kadınların kendilerini daha iyi hissetmelerini sağladığı yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur.
Bu bitkiyle alakalı yapılan analizler sonucunda, ürünlerde;
- Ya çok az ginseng olması ya da hiç olmaması
- Kafein oranlarının yüksek olması
- İçlerinde böcek ilacına ve kurşuna rastlanması gibi kalite kontrol eksikliğine bağlı olumsuzluklar görülmüştür.
-
Yer elması ( Yabani Meksika Yam’ı ): Yer elmasındaki hormonlar östrojen ya da progestin benzeri özellikler taşımaz. Bu nedenle bu bitkinin kremasının menopozla ilgili semptomların giderilmesinde yardımcı olması beklenemez. Zaten ürünün bu konuda faydalı olduğunu ortaya koyan hiçbir yayınlanmış çalışma yoktur.
